Refluks to dolegliwość, przy której dietoterapia ma spore znaczenie. Czym dokładnie jest to schorzenie i co można jeść przy refluksie? Wyjaśniamy w przygotowanym przez nas poradniku, na którego łamach prezentujemy praktyczne wskazówki żywieniowe i sprawdzony przepis na zdrowy, smaczny obiad dla osób będących na diecie refluksowej.
Refluks żołądkowo - przełykowy jest dolegliwością objawiającą się zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku. Zazwyczaj towarzyszy temu uczucie pieczenia w przełyku, nawracająca zgaga i kwaśne odbijanie. Kwaśna treść może powodować podrażnienia, a nawet uszkodzenie błony śluzowej przełyku, refluks może mieć też postać nadżerkową. Jeżeli sytuacje, w których cofanie treści pokarmowych występują rzadko i krótkotrwale, mamy do czynienia z refluksem fizjologicznym, który nie narusza nabłonka. Przyczyny refluksu mogą być różne. Mogą mieć podłoże anatomiczno - fizjologiczne będące następstwem zaburzeń czynności motorycznej lub obniżeniem ciśnienia dolnego zwieracza przełyku. Dolegliwość ta często spotyka kobiety w ciąży, co w tym przypadku jest wynikiem podwyższonego ciśnienia w jamie brzusznej - treść żołądkowa jest wypychana do przełyku, tym samym powodując kwaśność w jamie ustnej. Nierzadko problem z zarzucaniem treści pokarmowych do przełyku występuje też u osób otyłych. Nieodpowiednia dieta oraz nadmierne spożywanie kawy i alkoholu również mogą być czynnikami zapalnymi do wystąpienia refluksu. Wszystko ze względu na to, że kofeina i etanol silnie stymulują wydzielanie kwasu solnego w żołądku. Wpływ na wystąpienie refluksu może mieć też palenie papierosów i przyjmowanie niektórych leków.
Co jeść przy refluksie - zasady
Ze względu na to, że refluks jest dolegliwością żołądkową, modyfikacja stylu życia i żywienia w chorobie refleksowej przełyku jest niezbędna. Refluks i dieta to zestawienia, które musi ze sobą współgrać, jeśli chcemy zminimalizować lub zupełnie wyeliminować uporczywe dolegliwości. Zatem jak powinno wyglądać żywienie w chorobie refluksowej przełyku? Poniżej prezentujemy najważniejsze zalecenia w żywieniu przy refluksie.
Dieta na refluks – co jeść, a czego unikać?
Najważniejszą zasadą diety na refluks jest to, że powinna być to dieta lekkostrawna, która pomoże ograniczyć nadmierne wydzielanie kwasu solnego i neutralizować sok żołądkowy. Menu powinno składać się z 5-6 posiłków o niewielkiej objętości - za duże porcje prowadzą do rozciągania się żołądka, tym samym osłabienia napięcia dolnego zwieracza przełyku, co przekłada się na zarzucanie kwaśnej treści. Osoby borykające się z refluksem powinny wyeliminować ze swojego menu przede wszystkim:
- produkty kwaśne, w tym owoce cytrusowe i kiszonki
- naturalną kawę
- kakao
- czekoladę i wyroby czekoladowe
- napoje gazowane
- wywary z mięsa i kości oraz kostki bulionowe
- ostre przyprawy
- alkohol.
Produkty uwzględnione w diecie na refluks powinny minimalizować tzw. drażnienie mechaniczne, termiczne i chemiczne powierzchni błony śluzowej zarówno przełyku, jak i żołądka. Ważny jest też sposób przygotowania potraw - najlepszą opcją będzie spożywanie potraw gotowanych, duszonych i gotowanych na parze. Należy ograniczyć, a najlepiej w pełni zrezygnować z potraw smażonych. Warto też zadbać o odpowiednią konsystencję - dobrym rozwiązaniem będzie wprowadzenie większej ilości zup - kremów, czy dań o papkowatej konsystencji - dzięki temu zostanie wyeliminowana konieczność żucia i formowania kęsów pokarmowych, co generuje wzmożone wydzielanie soku żołądkowego.
Znaczenie regularnych posiłków u osób cierpiących na refluks
Regularność posiłków odgrywa kluczową rolę w diecie osób cierpiących na refluks. Zalecane są małe, częste posiłki w ciągu dnia, co pomaga zapobiegać nadmiernej produkcji kwasu solnego i zmniejsza ryzyko zarzucania treści żołądkowej do przełyku. Takie podejście może również korzystnie wpływać na samopoczucie, łagodząc objawy takie jak zgaga czy kwaśne odbijanie. Dieta a leczenie refluksu - co jest istotne? W przypadku osób cierpiących na refluks żołądkowy, dieta opiera się na spożywaniu lekkostrawnych posiłków, które nie obciążają żołądka i nie powodują nadmiernej produkcji kwasu.
W kontekście żywienia przy refluksie, warto wybierać produkty łatwostrawne i unikać tych, które mogą podrażniać błonę śluzową przełyku. Lekkostrawne posiłki przy refluksie to między innymi gotowane na parze warzywa, chude mięso, ryby oraz produkty mleczne o niskiej zawartości tłuszczu. Przy refluksie ważne są również wskazówki dietetyczne, takie jak unikanie jedzenia tuż przed snem, ograniczenie spożycia tłustych, smażonych potraw oraz wyrobów czekoladowych. Stosowanie się do tych zasad może znacząco przyczynić się do zmniejszania objawów refluksu i poprawy jakości życia.
Rola nawodnienia w diecie przy refluksie
Nawodnienie w diecie refluksowej odgrywa równie istotną rolę, jak regularność posiłków. Spożywanie odpowiedniej ilości płynów jest kluczowe, ponieważ pomaga rozcieńczyć kwas żołądkowy i zmniejsza ryzyko jego zarzucania do przełyku. Zalecane jest picie co najmniej 1,5-2 litrów wody dziennie oraz wybieranie napojów niegazowanych i niesłodzonych. Wśród polecanych napojów znajdują się przede wszystkim woda oraz napary ziołowe, takie jak rumianek, melisa czy imbir, które mogą dodatkowo łagodzić objawy refluksu.
Z drugiej strony, osoby zmagające się z refluksem powinny unikać napojów, które mogą nasilać objawy. Do takich należą kawa, napoje gazowane oraz soki cytrusowe. Te napoje mogą podrażniać błonę śluzową przełyku i prowadzić do zwiększonej produkcji kwasu żołądkowego. W kontekście żywienia przy refluksie, warto również pamiętać o regularnym piciu małych porcji wody w ciągu dnia, zamiast spożywania dużych ilości jednorazowo. Dbanie o właściwe nawodnienie może znacząco wpłynąć na zmniejszenie objawów refluksu i poprawę jakości życia, co jest integralną częścią zaleceń dietetycznych w leczeniu refluksu.
Co jeść przy refluksie?
Dieta antyrefluksowa powinna być źródłem wartościowego białka, tłuszczy i węglowodanów. Dobrym rozwiązaniem będzie zwiększenie dobowego spożycia białka do ok. 1,2 grama na kilogram masy ciała. W tym celu warto uwzględnić w menu produkty mleczne, chude mięso, ryby i jaja. Wybierając ryby, zrezygnujmy z gatunków tłustych. Jak już wcześniej wspominaliśmy, dieta na refluks powinna być lekkostrawna, zatem powinna być też bogata w zdrowe źródła tłuszczy, które zahamują wydzielanie kwasu solnego, obniżając motorykę żołądka. Ich zawartość powinna wynosić ok. 30%. Osoby borykające się z refluksem żółciowym powinny spożywać tłuszcze roślinne jedno i wielonienasycone, jak oleje roślinne, czy oliwa z oliwek, równocześnie ograniczyć tłuszcze zwierzęce poza masła i śmietanki. Dieta na refluks powinna też uwzględniać węglowodany w postaci produktów zbożowych, takich jak:
- mąka orkiszowa - źródło witaminy A, E, K i witamin z grupy B, które wpływają na kluczowe procesy zachodzące w organizmie. Witamina A odpowiada między innymi za wzmacnianie odporności organizmu, z kolei witamina E hamuje utlenianie cholesterolu. Niewątpliwą zaletą orkiszu jest też wysoka zawartość kwasu fitynowego, który wpływa na lepsze przyswajanie wartości odżywczych przez organizm oraz usprawnia wydalanie kwasów tłuszczowych i cholesterolu, co poprawia profil lipidowy
- kasza jaglana - mimo wysokiej zawartości błonnika jest produktem lekkostrawnym, w związku z czym może być bezpiecznie spożywana nie tylko przez osoby borykające się z refluksem, ale i osoby mające chorobę wrzodową, czy zaburzenia pracy wątroby. Ogromnym atutem prosa, z którego powstaje kasza jaglana, jest brak glutenu, dzięki czemu produkt jest w pełni dostosowany do potrzeb osób z chorobą trzewną, czyli celiakią
- kasza jęczmienna wiejska - jęczmień to bogate źródło nienasyconych kwasów tłuszczowych odpowiadających za funkcjonowanie serca i mózgu, dodatkowo kwasy te wpływają na pracę przewodu pokarmowego, wzmacniając też układ odpornościowy, stymulując go do walki z drobnoustrojami chorobotwórczymi atakującymi organizm
- kaszka owsiana - wartości zawarte w owsie obniżają wchłanianie cholesterolu, a wysoka zawartość beta-glukanów wpływa korzystnie nie tylko na układ odpornościowy organizmu, ale i wpływają pozytywnie na układ trawienny. Niski indeks glikemiczny reguluje gospodarkę węglowodanową, a błonnik zapobiega zaparciom, których osoby chorujące na refluks powinny unikać, gdyż mogą one potęgować uporczywe dolegliwości związane z zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku. W diecie można też uwzględnić płatki owsiane, pod warunkiem, że zostanie zachowany umiar w ich jedzeniu.
Co jeść przy refluksie - zupa krem z cukinii z kaszą jęczmienną - przepis
Składniki:
- 500 g cukinii
- 2 marchewki
- 1 korzeń pietruszki
- kawałek korzenia selera
- 2 szklanki bulionu
- kasza jęczmienna - ilość wedle uznania
- odrobina jogurtu naturalnego
- sól, pieprz, lubczyk, natka pietruszki, czosnek, liście laurowe, ziele angielskie
Przygotowanie:
Marchewkę, pietruszkę i seler kroimy w kostkę, szklimy na odrobinie oliwy. Dodajemy liście laurowe i ziele angielskie, zalewamy bulionem. Gotujemy przez kilka minut, następnie dodajemy pokrojoną cukinię, czosnek, natkę pietruszki i kaszę (ilość w zależności od tego, jak gęstą zupę chcemy uzyskać). Zupę gotujemy na średnim ogniu do momentu, aż warzywa i kasza będą miękkie. Pod koniec gotowania zabielamy zupę jogurtem naturalnym i doprawiamy do smaku. Gotową blendujemy.
Mamy nadzieję, że przygotowany przez nas poradnik pozwoli Wam znaleźć odpowiedź na pytanie, co jeść przy refluksie. Kompletując menu, warto sięgać po produkty w pełni naturalne, o prostym składzie - dzięki temu zyskacie pewność, że są one pozbawione sztucznych dodatków mogących dodatkowo podrażnić błonę śluzową żołądka.
